ابراهیم رئیسی، رئیس دولت جمهوری اسلامی ایران، روز چهارشنبه، ۳ مه (۱۳ اردیبهشت)، وارد دمشق شد و با بشار اسد رئیس جمهوری سوریه، دیدار و گفتوگو کرد. این نخستین سفر رسمی بالاترین مقام اجرایی ایران به سوریه پس از آغاز جنگهای داخلی ۲۰۱۱ در این کشور است.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، و چند مقام دیگر دولت سیزدهم، از جمله وزیر راه و شهرسازی، وزیر نفت و معاون امور سیاسی رئیس جمهوری، ابراهیم رئیسی را در این سفر همراهی میکنند. به گزارش رسانههای دولتی در ایران، قرار است در این سفر «برنامه جامع همکاریهای راهبردی بین جمهوری اسلامی و سوریه» بین دو رئيس دولت به امضا برسد.
جمهوری اسلامی ایران و روسیه مهمترین حامیان حکومت بشار اسد در یک دهه گذشته در جریان سرکوب گسترده مخالفان و جنگ داخلی در سوریه بودهاند. تحلیلگران میگویند بدون پشتیبانیهای تسلیحاتی و نظامی حکومت ایران و روسیه، بیتردید بشار اسد ناگزیر میشد حکومت را به مخالفانش واگذار کند.
ابراهیم رئیسی در دیدار خود با بشار اسد، ضمن ابراز خوشحالی از «گذشت روزهای سخت»، از پیروزی «دولت و ملت و جبهه مقاومت در سوریه» گفت و چنین تاکید کرد: «تغییرات منطقهای هیچگاه نتوانسته بر روابط برادرانه دو کشور تاثیر بگذارد». به گزارش رسانههای دولتی ایران، بشار اسد نیز در این دیدار از «نقشآفرینی جمهوری اسلامی ایران در برقراری صلح و امنیت پایدار در سوریه» تشکر کرد.
بنابر گزارشهای متعدد و آمارهای سازمانهای حقوق بشری، در طول یک دهه سرکوب و کشتار مخالفان و در جریان جنگ داخلی سوریه، بیش از ۵۰۰ هزار سوری جان باختند و میلیونها نفر از این کشور مهاجرت کردند. برخی حقوقدانان غربی در کنار سازمانهای حقوق بشری قصد دارند بشار اسد را در دادگاههای بین المللی به اتهام «جنایت علیه بشریت» محاکمه کنند. سفر ابراهیم رئیسی به سوریه در حالی صورت می گیرد که سلف او، حسن روحانی، در طول دو دوره چهار ساله ریاست جمهوری هیچگاه به دمشق سفر نکرد و سال ۱۳۹۷، هنگامی که بشار اسد در سفری «ناگهانی و بدون اطلاعرسانی به دولت» وارد ایران شد، جواد ظریف، وزیر خارجه روحانی، از مقام خود استعفا داد اما کمی بعد استعفای خود را پس گرفت.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
سوریه از مهمترین کانونهای جنگ نیابتی میان جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل محسوب میشود. هرچند تهران در سالهای اخیر کوشیده است نشان دهد «جنبههای اقتصادی» رابطه با دمشق در درجه اول اهمیت قرار دارد، در عمل از سوریه برای پیشبرد و گسترش سیاستهای نظامی خود در خاورمیانه و خصوصا در تقابل با اسرائیل بهره میبرد.
دیدار ابراهیم رئیسی از دمشق همچنین در حالی صورت میگیرد که در ماههای اخیر حملههای ارتش اسرائیل علیه مواضع نیروهای وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سوریه به طرز کم سابقهای افزایش یافته است.
به گزارش رویترز، در حملههای موشکی اسرائیل در طول ماه فوریه ۲۰۲۳ به مقر نیروهای وابسته به جمهوری اسلامی ایران در دمشق، چند افسر و کارشناس ارشد نظامی ایرانی و سوری کشته شدند. این خبرگزاری همچنین میگوید جمهوری اسلامی ایران به بهانه «کمکهای بشردوستانه به زلزلهزدگان سوری» در فوریه گذشته، تسلیحات نظامی و اجزای پهپاد به سوریه فرستاد.
دولت بشار اسد در ماههای اخیر روند عادیسازی روابط را با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس، از جمله عربستان سعودی و امارات متحده عربی، آغاز کرده است. این کشورها پس از آغاز درگیریها و سرکوب گسترده مخالفان اسد در سوریه در ۲۰۱۱، روابط دیپلماتیک خود را با دولت او قطع کردند. سفر رئیسی به دمشق در حالی انجام میشود که جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی نیز پس از سالها تنش، به تازگی جویای بازسازی روابط خود هستند و سفارتهای دو کشور در تهران و ریاض در حال بازگشایی است.